Transformatie
In de zoektocht naar vestiging in Rotterdam kijkt een voorname hotelketen naar centrale locaties in de stad. Transformatie van een leegstaand kantoorgebouw is dan een gedachte die in ons opkomt. De gemeente Rotterdam ziet bij voorkeur dat kantooractiviteiten zich concentreren rond het Centraal Station en dat het gebied Coolsingel-Hofplein wordt verlevendigd met winkelen, uitgaan en horeca. Een hotel zou daar perfect op zijn plaats zijn. Zo onstond samen met Delta Development het idee om onze blik te richten op dit deel van de stad.
Spiegeltje
Als eerste dienden zich de twee kantoorgebouwen op de hoek van de Coolsingel en het Hofplein aan. We maakten een re-design voor het bekende “Spiegeltje van Rotterdam” – de Aegon-toren – en het oorspronkelijke Ennia-kantoor, waarin we ze samenvoegden tot één hotelcomplex van 300 kamers en voorzieningen. In de architectuur zochten we naar levendigheid in de plint, een versterking van het hoogte-accent aan het Hofplein en een éénduidige beeldtaal voor de gevels, waarin de eigen identiteit van de afzonderlijke volumes behouden bleef.
Historisch kader
Maar echt leuk werd het pas toen we ons verdiepten in de historie van het gebied. Zouden er aanknopingspunten te vinden zijn om de gebouwen een nieuw leven te geven dat is verankerd in het vooroorlogse Rotterdam? Om een kwaliteitssprong te maken over het drama van 1940 heen? Zo ontdekten we Pschorr.
Pschorr?
Danspaleis Pschorr was voor de oorlog een begrip in Rotterdam. Het etablissement stond bekend om haar glazen dansvloer en avantgardistisch amusement. De Charleston werd er geïntroduceerd en het mysterie van de tango ontrafeld. Pschorr was de Rotterdamse tempel van vermaak. Coleman Hawkins trad erop, Josephine Baker, The Ramblers, Louis Davids, Fien de la Mar en Louis Armstrong.
Het stond exact op de plek waar nu de Aegon-toren staat. Met een vloeiend gebogen gevellijn, precies zoals wij in gedachten hadden om de brokkelige vertanding van Het Spiegeltje op te heffen. In de stadsarchieven van Rotterdam is veel beeldmateriaal te vinden: van het bruisende uitgaansleven en de verkeerschaos op het Hofplein, tot de verleidelijke interieurdetails van danspaleis Pschorr en zelfs van het geblakerde en ingestorte gebouw in mei 1940.
Dansplein
Het oude Hofplein lag ten noord-oosten van het huidige verkeersplein. Het kent een geschiedenis vanaf de 13e-eeuwse Hof van Weena, waarvan een restant later een stadspoort zou worden, tot aan het verkeersknooppunt in de vroege 20e eeuw. Het zag eruit als een toevallig knooppunt van vaarten, sporen en wegen, waar het verkeer kris-kras door elkaar reed. Het deed ons denken aan een mengeling van de organisch gegroeide structuur van het Rijswijkseplein in Den Haag en de mondain bruisende sfeer van de oude Potsdamer Platz in Berlijn. Vanuit heel Nederland kwam je dansen, muziek luisteren, theater kijken, dineren op het Hofplein.
Geraseerde stad
De geschiedenis greep ons. Het Hofplein had de levendigheid waar het centrum van Rotterdam nu zo naar op zoek is. Na het bombardement en de brand werden de stoppels van Rotterdam als met een scheermes weggeschoren. De weidsheid van de geraseerde stad was een schokkende ‘clean sheet’ waarop moderne stedenbouwers zich konden uitleven. Maar de stedenbouwkundige opvattingen van de jaren vijftig hebben ertoe geleid dat het nieuwe Hofplein een loos, leeg plein werd, een stadscentrum zonder ziel. In de stad kan dichtheid een kwaliteit zijn, vinden wij. Concentratie van gebouwen en mensen en diversiteit van functies geven voeding aan activiteit en cultuur, geborgenheid. We willen helpen om die levendigheid terug te brengen.
HotCoolHotel
Het concept voor het hotel hebben we HotCoolHotel genoemd, met winkels, restaurants, een bar, een lounge, een luxe lobby en terrassen voor interactie met de stad. Met veel transparantie in de gevels en zichtbaarheid van de activiteiten. Met een versterkt hoogte-accent aan het Hofplein. En met een herrezen Club Pschorr op de veertiende verdieping van de hoteltoren als baken van levendigheid in de stad.
Shelltoren
Inmiddels is het onzeker of de Aegon en Ennia-gebouwen op korte termijn beschikbaar zullen komen voor herontwikeling. Maar er is nog een gebouw dat in aanmerking komt voor een dergelijke transformatie.
De Shell-toren aan de noord-oostzijde van het Hofplein staat ook al 3 jaar nagenoeg leeg. Het heeft een onderbouw van 4 lagen grote, maar donkere vloeren en daarboven 20 kantoorverdiepingen met een middenkern, lage plafonds en kleine vloeroppervlakken, ongeschikt voor Het Nieuwe Werken. En het is op.
Combinatie
Maar om het Shellgebouw te re-designen tot een hotel is een andere benadering nodig. Het gebouw is te groot om er alleen een hotel in onder te brengen. De torenvloeren zijn prima geschikt om hotelkamers in te herbergen, maar het zijn er teveel. Wat doe je dan met de resterende meters?
In een brainstorm ontstond het concept voor een combinatie van Hotel en Clubkantoor. Een onderbouw met nieuwe, grote vloeren, geschikt voor bedrijven die samenwerking en interactie zoeken en die met elkaar en met de hotelgasten de horeca delen. Zo kunnen alle functies met elkaar vervloeien en elkaar versterken.
Alzijdig
We verwijderen de gevels van de bestaande onderbouw en het sombere karkas van de parkeergarage. Boven de voet van de toren en een nieuw groen parkeergebouw hebben we een nieuw, zelfstandig volume ontworpen, gebaseerd op het oude gebouwskelet. De toren staat nu weer herkenbaar op de grond, en daar zitten receptie, lobby, lounge en shops. In de bovenste 14 verdiepingen van de toren liggen de 300 hotelkamers, er bovenop een nieuwe Sky-club.
In het nieuwe, transparante volume en de onderste 4 torenvloeren vinden we clubkantoren, restaurants en conferenceruimten. Glazen gevels en een lichthof zorgen voor transparantie, uitzicht en doorzicht en voor licht in de onderdoorgang. Want de kleinere footprint van het gere-designde gebouw geeft meer lucht in de openbare ruimte. De doorspoeling naar het achterliggende gebied wordt hierdoor hersteld. Hier – op de plek van het vroegere Hofpleinstation! – wordt het nieuwe Stadspark Pompenburg aangelegd: een actief en attractief centrum van sociale en culturele functies. Waar de achterkant van de Shell-toren eerst een verloren en onaantrekkelijke zone was, ontstaat een nieuwe voorzijde aan het park en levendigheid rondom.
Ziel
Maar nu wordt het tijd om het ijzer te smeden. Kunnen we zo de leegstand te lijf gaan? Zien de eigenaren voldoende beleggingswaarde in de Hotel-Clubformule? Is dit de oplossing om weer een inkomstenstroom voor langere termijn op gang te brengen? Is er voldoende investeringsruimte om de transformatie te financieren? En kunnen we dan op deze manier de levendigheid in de stad en de ontwikkeling van het Hofplein verder helpen? Als architecten en re-designers denken we graag mee. Samen met de initiatiefnemers hebben we plannen ontwikkeld die de moeite van uitvoering meer dan waard zijn. De crisis maakt de vastgoedsector creatief. Er ontstaan andere manieren van denken door verbindingen te leggen. Kansrijke initiatieven door nieuwe combinaties en verbanden te maken. Die net zo inspirerend zijn als een herontdekking van het danspaleis Pschorr en de levendige ziel van Rotterdam.
Bekijk de projectpagina HotCoolHotel